Vedanta Desika

1269–1370 / Purattasi, Shravana Thoopul, Kanchipuram, Tamil Nadu / India

Varadaraja Pancasat

shriimaan.h veN^kaTa naathaaryaH kavitaarkika kesarii |
vedaantaa chaarya varyome sannidhattaaM sadaahR^idi ||

dvirada shikhari siimnaa sadmavaan.h padma yoneH
turaga savana vedyaaM shyaamalo havyavaahaH.
kalasha jaladhi kanyaa vallarii kalpa shaakhii
kalayatu kushalaM naH ko.api kaaruNya raashiH.. 1

yasyaanubhaavam.h adhigantum.h ashaknu vanto
muhyant.h yabha~Ngura dhiyo muni saarva bhaumaaH.
tasyaiva te stutiShu saahasam.h ashnuvaanaH
kshantavya eSha bhavataa kari shaila naatha.. 2

jaanan.h nanaadi vihitaan.h aparaadha vargaan.h
svaamin.h bhayaat.h kimapi vaktumahaM na shaktaH.
avyaaja vatsala tathaa.api nira~NkushaM maaM
vaatsalyam.h eva bhavato mukharii karoti.. 3

kiM vyaaharaami varada stutaye kathaM vaa
khadyotavat.h pralaghu sa~Nkuchita prakaashaH.
tanme samarpaya matiM cha sarasvatiim.h cha
tvaam.h a~njasaa stuti padair.h yadahaM dinomi.. 4

machchhakti maatra gaNane kimihaasti shakyaM
shakyena vaa tava kariisha kimasti saadhyam.h
yadyasti saadhaya mayaa tadapi tvayaa vaa
kiM vaa bhaved.h bhavati ki~nchida niihamaane.. 5

stotraM mayaa virachitaM tvadadhiina vaachaa
tvat.h priitaye varada yat.h tadidaM na chitram.h.
aavarjayanti hR^idayaM khalu shikshakaaNaam.h
ma~njuuni pa~njara shakunta vijalpi taani.. 6

yaM chakshuShaam.h aviShayaM hayamedha yajvaa
draaghiiyasaa sucharitena dadarsha vedhaaH.
taM tvaaM kariisha karuNaa pariNaamatas.h te
bhuutaani hanta nikhilaani nishaamayanti.. 7

tattat.h padai rupahite.api tura~Nga medhe
shakraadayo varada puurvam.h alabdha bhaagaaH.
adhyaxite makhapatau tvayi chaxuShaiva
hairaNya garbha haviShaaM rasam.h anva bhuuvan.h.. 8

sarga sthiti pralaya vibhrama naaTi kaayaaM
shailuuShavad.h vividha veSha parigrahaM tvaam.h.
saMbhaavayanti hR^idayena kariisha dhanyaaH
saMsaara vaarinidhi santaraNaika potam.h.. 9

praapto dayeShu varada tvadanu praveshaat.h
padmaa sanaadiShu shivaadiShu ka~nchukeShu.
tanmaatra darshana vilobhita shemuShiikaaH
taadaatmya muuDha matayo nipantant.h yadhiiraaH.. 10
madhye viri~nchi shivayor.h vihitaavataaraH
khyaato.asi tat.h samatayaa tadidaM na chitram.h.
maayaa vashena makaraadi shariiriNam.h tvaaM
taavena pashyati kariisha yadeSha lokaH.. 11

brahmeti sha~Nkara itiindra iti svaraaDhiti
aatmeti sarvamiti sarva charaacharaatman.h.
hastiisha sarva vachasaam.h avasaana siimaaM
tvaaM sarva kaaraNam.h ushanti anapaaya vaachaH.. 12

aashaadhipeShu girisheShu chaturmukheShvapi
avyaahataa vidhi niShedha mayii tavaaj~naa.
hastiisha nityam.h anupaalana la~Ngha naabhyaaM
puMsaaM shubhaashubha mayaani phalaani suute.. 13

traataa.a.apadi sthiti padaM bharaNaM prarohaH
chhaayaa kariisha sarasaani phalaani cha tvam.h.
shaakhaagata tridasha bR^inda shakuntakaanaaM
kiM naama naasi mahataaM nigama drumaaNaam.h.. 14

saamaanya budhdi janakaashcha sadaadi shabdaaH
tattvaantara bhrama kR^itashcha shivaadi vaachaH.
naaraayaNe tvayi kariisha vahanti ananyam.h
anvartha vR^itti parikalpita maika kaNThyam.h.. 15

sa~nchintayanti akhila heya vipaxa bhuutaM
shaantoditaM shamavataa hR^itdayena dhanyaaH.
nityaM paraM varada sarvagataM susuuxmaM
niShpanda nandathu mayaM bhavataH svaruupam.h.. 16

vishvaatishaayi sukharuupa yadaatmakas.h tvaM
vyaktiM kariisha kathayanti tadaatmikaaM te.
yenaadhi rohati matis.h tvadu paasakaanaaM
saa kiM tvameva tava veti vitarka Dolaam.h.. 17

mohaandhakaara vinivartana jaagaruuke
doShaa divaa.api niravagraha medhamaane
tvat.h tejasi dvirada shailapate vimR^iShTe
shlaadhyeta santamasa parva sahasra bhaanoH.. 18

ruuDhasya chinmayatayaa hR^idaye kariisha
stambaanukaari pariNaama visheSha bhaajaH.
sthaaneShu jaagrati chaturShvapi sat.h tvantaH
shaakhaa vibhaaga chature tava chaaturaatmye.. 19

naagachalesha nikhilopaniShan.h maniiShaa-
ma~njuuShikaa marakataM parichinvataaM tvaam.h.
tanvii hR^idi sphurati kaa.api shikhaa muniinaaM
saudaamaniiva nibhR^itaa nava megha garbhaa.. 20

audanvate mahati sadmani bhaasamaane
shlaaghye cha divya sadane tamasaH parastaat.h.
antaH kalebaram.h idaM suShiraM susuuxamaM
jaataM kariisha katha maadaraNaaspadaM te.. 21

baalaakR^iter.h vaTa palaasha mitasya yasya
bR^ihmaaNDa maNDalam.h abhuud.h udaraika deshe.
tasyaiva tad.h varada hanta kathaM prabhuutaM
vaaraaham.h aasthitavato vapur.h adbhutaM te.. 22

bhaktasya daanava shishoH paripaalanaaya
bhadraaM nR^isiMha kuhanaa madhi jagmuShas.h te.
stambhaika varja madhunaa.api kariisha nuunam.h
trailokyam.h etad.h akhilaM narasiMha garbham.h. 23

kraaman.h jagat.h kapaTa vaamanataam.h upetaH
tredhaa kariisha sa bhavaan.h nidadhe padaani.
adyaapi jantava ime vimalena yasya
padodakena vidhR^itena shivaa bhavanti.. 24

yenaachala prakR^itinaa ripu saMxayaarthii
vaaraaM nidhiM varada puurvam.h ala~Nghayas.h tvam.h.
taM viixya setu madhunaa.api shariira vantaH
sarve ShaDuurmi bahulaM laladhiM taranti.. 25

itthaM kariisha durapahnava divya bhavya-
ruupaan.h vitasya vibudhaadi vibhuuti saamyaat.h
kechid.h vichitra charitan.h bhavato.avataaraan.h
sanyaan.h dayaa paravashasya vadanti santaH.. 26

saushiilya bhaavita dhiyaa bhavataa katha~nchit.h
sa~nchhaaditaanapi guNaan.h varada tvadiiyaan.h.
pratyaxayanti avikalaM tava sannikR^iShTaaH
patyus.h tvaShaam.h iva payoda vR^itaan.h mayuukhaan.h 27

nityaM kariisha timiraavila dR^iShTayo.api
siddhaa~njanena bhavataiva vibhuuShitaaxaaH.
pashyanti uparyupari sa~ncharataa madR^ishyaM
maayaa niguuDham.h anapaaya mahaanidhiM tvaam.h.. 28

sadyas.h tyajanti varada tvayi badhda bhaavaaH
paitaamahaadiShu padeShvapi bhaava bandham.h.
kasmai svadeta sukha sa~ncharaNot.h sukaaya
kaaraagR^ihe kanaka shR^i~Nkhalayaa.api bandhaH.. 29

hastiisha duHkha viSha digdha phalaanu bandhini
aabrahma kiiTaM aparaahata saMprayoge.
duShkarma sa~nchaya vashaad.h duratikrame naH
pratyastram.h a~njalir.h asau tava nigrahaastre.. 30

tvad.h bhakti potam.h avalambitum.h axamaaNaaM
paaraM paraM varada gantu maniishvaraaNaam.h.
svairaM lila~NghayiShataaM bhava vaari raashiM
tvaameva gantumasi setu rabha~Nguras.h tvam.h.. 31

ashraanta saMsaraNa gharma nipiiDitasya
bhraantasya me varada bhoga mariichikaasu.
jiivaatu rastu niravagraham.h edhamaano
deva tvadiiya karuNaamR^ita dR^iShTa paataH.. 32

antaH pravishya bhagavan.h akhilasya jantoH
aaseduShas.h tava kariisha bhR^ishaM daviiyaan.h
satyaM bhaveya madhunaa.api sa eva bhuuyaH
svaabhaavikii tava dayaa yadi naantaraayaH.. 33

aj~naata nirgamam.h anaagama vedinaM maam.h
andhaM na ki~nchid.h avalambanam.h ashnuvaanam.h.
etaavatiiM gamayitaH padaviiM dayaloH
sheShaadhva lesha nayane ka ivaatibhaaraH.. 34

bhuuyo.api hanta vasatir.h yadi me bhavitrii
yaamyaasu durviShaha vR^ittiShu yaatanaasu.
samyag.h bhaviShyati tataH sharaNaa gataanaaM
saMraxiteti birudaM varada tvadiiyam.h.. 35

paryaakulaM mahati duHkhaH payonidhau maaM
pashyan.h kariisha yadi joShaM avasthitas.h tvam.h.
sphaarexaNe.api miShati tvayi nirnimeShaM
paare kariShyati dayaa tava durnivaaraa.. 36

kiM vaa kariisha kR^ipaNe mayi raxaNiiye
dharmaadi baahya sahakaari gaveShaNena.
nanvasti vishva paripaalana jaagaruukaH
sa~Nkalpa eva bhavato nipuNaH sahaayaH.. 37

niryantraNaM pariNamanti na yaavadete.
niirandhra duShkR^ita bhavaa durita prarohaaH.
taavanna chet.h tvam.h upagachchhasi shaar~Nga dhanvaa
shakyaM tvayaapi na hi vaarayituM kariisha.. 38

yaavanna pashyati nikaamam.h amarShaNo maaM
bhruu bha~Nga bhiiShaNa karaala mukhaH kR^itaantaH.
taavat.h panantu mayi te bhagavan.h dayaaloH
unnidra padma kalikaa madhuraaH kaTaaxaaH.. 39

sa tvam.h sa eva rabhaso bhavadau pavaahyaH
chakraM tadeva shita dhaara mahaM cha paalyaH.
saadhaaraNe tvayi kariisha samasta jantoH
maata~Nga maanuSha bhidaa na visheSha hetuH.. 40

nirvaa payiShyati kadaa karishaila dhaaman.h
durvaara karma paripaaka mahaa davaagnim.h.
praachiina duHkham.h api me sukhayanniva tvat.h-
paadaaravinda parichaara rasa pravaahaH.. 41

muktaH svayaM sukR^ita duShkR^ita shR^i~Nkha laabhyaam.h
archir.h mukhair.h adhikR^itair.h ativaahitaadhvaa.
svachchhanda ki~Nkaratayaa bhavataH kariisha
svaabhaavikaM pratilabheya mahaadhi kaaram.h.. 42

tvam.h chet.h prasiidasi tavaamsi samiipatashchet.h
tvayyasti bhakti ranaghaa karishaila naatha.
saMsR^ijyate yadi cha daasa janas.h tvadiiyaH.
saMsaara eSha bhagavan.h apavarga eva.. 43

aahuuyamaanam.h anapaaya vibhuuti kaamaiH
aaloka lupta jagadaandhyam.h anusmareyam.h.
aalohitaaM shukam.h anaakula heti jaalaM
hairaNya garbha hayamedha havirbhujaM tvaam.h.. 44

bhuuyo bhuuyaH pulaka nichitai ra~Ngakair.h edhamaanaaH
sthuula sthuulaan.h nayana mukulair.h bibhrato baaShpa binduun.h.
dhanyaaH kechid.h varada bhavataH saMsadaM bhuuShayantaH
svaantair.h antar.h vinaya nibhR^itaiH svaadayante padam.h te.. 45

varada tava vilokayanti dhanyaaH
marakata bhuudhara maatR^ikaaya maaNaam.h
vyapagata parikrama vaaravaaNaM
mR^igamada pa~Nka visheSha niilama~Ngam.h.. 46

anibhR^ita parirambhair.h aahitaam.h indiraayaaH
kanaka valaya mudraam.h kaNTha deshe dadhaanaH.
phaNipati shayaniiyaa dutthitas.h tvaM prabhaate
varada satatam.h antar.h maanasam.h sannidheyaaH.. 47

turaga vihaga raaja syandanaan.h dolikaadiShu
adhikam.h adhikam.h anyaam.h aatma shobhaaM dadhaanam.h.
anavadhika vibhuutim.h hasti shaileshvaram.h tvaam.h
anudinam.h animeShair.h lochanair.h nirvisheyam.h.. 48

nirantaraM nirvishatas.h tvadiiyam.h
aspR^iShTa chintaa padam.h aabhiruupyam.h
satyaM shape vaaraNa shailanaatha
vaikuNTha vaase.api na me.abhilaaShaH.. 49

vyaatanvaanaa taruNa tulasii daamabhiH svaamabhikhyaaM
maata~Ngaadrau marakata ruchiM puShNatii maanase naH.
bhogaishvarya priya sahacharaiH kaa.api laxmii kaTaaxaiH
bhuuyaH shyaamaa bhuvana jananii devataa sannidhattaam.h.. 50

iti vihitam.h udaaraM ve~NkaTeshena bhaktyaa
shR^iti subhagamidam.h yaH stotraM a~Ngii karoti
kari shikhari viTa~Nka sthaayinaH kalpa vR^ixaat.h
bhavati phalaM asheShaM tasya hastaapacheyam.h.. 51
132 Total read