১
কাৰ কাৰণে কবিতা, সূৰ্যৰ শুদ্ধতা ? সমুখৰ বাট জলকতবক ,
বাওঁহাতৰ টিপত মৰে কুশীলব, জননীৰ বুকুত কাল যমুনা |
কাৰ কাৰণে কবিতা, সূৰ্যৰ তেজস্বিতা ? ছহীদৰ হাড়
শিয়াল-কুকুৰৰ ভোজ, স্বাধীনতাৰ বিপন্ন মুখ !
কাৰ কাৰণে কবিতা, তাপস কবিৰ তেজৰ শলিতা ?
২
মই এক বিপুলাতয়ন নাটকৰ গৰ্ভাংকৰ গভীৰ নাটকীয় মুহূৰ্তত,
মোৰ অসহায় চকুৰ আগত বিশাল শব্দকল্পদ্ৰুম,
উদগ্ৰ জীৱন শক্তিত স্ফীত শাখা-প্ৰশাখাত
উত্সাৱন্ত ধুমুহাৰ কোলাহল;
মুক্ত, উদ্ধত আৰু সুস্পষ্ট বিবেকী বজ্ৰৰ নিৰ্ঘোষ |
মোৰ অনুভূতিৰ বিপদজনক দুৱাৰ দুফাল কৰি খোলা |
যকৃতৰ সুখ-শ্ৰুত সুস্থতাই জানো সকলো ?
তোমাৰ লগত মোৰ বিস্তৰ মতভেদ |
বৰং যদিও দুষ্প্ৰাপ্য, তেজৰ স্বাভাৱিক ৰং মোৰ প্ৰিয় |
মই এনেধৰণৰ সৰ্বাত্মক সংকটৰ মুখামুখি
যাৰ - এফালে নিৰ্বিষ বাস্তৱ, আনফালে অসম্ভৱ ভৱিষ্যত্ |
৩
নিমিষতে ভাঙি পৰে মোৰ বুকুৰ ভিতৰৰ ঘৰ-দুৱাৰ | তোমাক
বুকুত থৈ কৰা আশ্চৰ্য নিৰ্মাণ | ভয়ংকৰ ভাঙনৰ মুখত
স্থিত দীৰ্ঘ পৰিশ্ৰমে গঢ়া সুশোভিত উদ্যান |
পাৰ হৈ আহোঁ পিছল শিলৰ সাঁকো,
ভৱিষ্যতৰ গন্ধবহ সপ্ৰতিভ বৰ্তমান |
হাড়ে হাড়ে, বুকুৰ ভিতৰে ভিতৰে ভাঙে ঘৰ-দুৱাৰ,
কলিজাত কতকাল পৰি থকা স্মৃতিময় গোলাপলতাৰ
তিমিৰ প্ৰোথিত শিপা ছিন্ন-বিচ্ছিন্ন |
শ্বাসৰোধী অভ্যন্তৰত পিপাসাৰ মুমূৰ্ষ প্ৰাৰ্থনাঃ
মোৰ প্ৰকৃতি, মোৰ প্ৰিয়, তুলি লোৱা মোৰ অপাপ হৃদয়
ধ্বংসস্তুপৰ পৰা |
৪
তেজৰ অনুগত মোৰ এই অভীষ্ট শব্দবোৰৰ নিঃসংগতা
লগৰীয়াৰ চকুত ধুলি দি বালিঘৰ সাজি একান্তমনে
উমলি থকা ল'ৰাটোৰ দৰে এক অদ্ভুত আনন্দবোধত মুগ্ধ |
প্ৰতিটো শব্দৰ শৰীৰে শৰীৰে বিয়পি আছে মোৰ
আইৰ চাদৰৰ মোলান আচঁলত লাগি থকা কিংবদন্তিৰ কৰুণতা |
৫
এনেকৈয়ে আছোঁ: দুখ মোৰ কোলাৰ কেঁচুৱা, বাৰে বাৰে
দুহাতেৰে দাঙি ল'ব লাগে | জিভাত দুখৰ ঘৰৰ লোণ,
ওকালিত ওলাই আহে ভাতৰ নিসনি | খং মোৰ সহজতে নুঠে |
দায়িত্বশীল পিতাৰ দৰে মই জানো
খং কেনেকৈ সামৰি থ'ব লাগে;
ক্ষমায়েই বা কাক বোলে | প্ৰচুৰ দায়িত্ব মোৰ |
দুখবোৰ তুলি-তালি মানুহ কৰাৰ গধুৰ দায়িত্ব,
একান্ততাত জুৰুলি-জুপুৰি নৰীয়া দেহা,
কিবা এটা ক'ব খুজিলেই আলজিভাৰ পৰা ছিটিকি পৰে
অজানিত তেজ মুখৰ ভিতৰে-বাহিৰে |
৬
মোৰ অস্ত্ৰৰ শানিত মুখত সুগন্ধ সময়ৰ সেতুময়তা !
মোৰ স্নায়ুৰ বিচিত্ৰ বীনাৰ সহস্ৰ তাঁৰ কৃতজ্ঞতাবোধত গধুৰ,
বুকুৰ ভিতৰত অজৰ-অমৰ পৃথিৱী, যাৰ কাষত বহিলে
উজ্জ্বল হৈ উঠে মোৰ নৰীয়া দেহ | ভ্ৰমণ-বিলাসী মনৰ শেষ হয় সকলো
আয়োজন, ভৰি ছুই গুছি যায় আবেলিৰ ৰ'দ,
মই মাথোঁ বহি থাকোঁ লিৰিকি-বিদাৰি গুৰুভাৰ শিকলি |
.... আঙুলি কামুৰি পালো ঘোলা তেজ, চেঁচা বিদ্ৰোহ,
চূড়ান্ত কিবা কৰাৰ মোৰ খুব লোভ, অথচ মোৰ
সেই স্পৰ্ধা নাই অথবা, বিৰল প্ৰাজ্ঞতা !
৭
কমৰেড্, বুকুখন বিষাইছে, বন্দুকটো উম দি বুকুতে থাকক,
আঁতৰাই নিনিবা; লাগিলে তৰ্জনী আঙুলিটো মোৰ
ট্ৰিগ্ৰাৰতে থোৱাঃ বন্দুকৰ নলেৰে জ্বলক অবিৰাম বিজুলী |
ৰাতিটো পাৰ হৈ গ'লে আমাৰ আৰু ভয় কি ?
নলে-গলে লগালগি পামগৈ ফৰকাল বেলতলাৰ পথাৰ |